Ажинияз

Фильмдаги бош қаҳрамон Ажиниёз Қўсибой ўғли 1824 йили Орол денгизининг жанубий соҳилида, Амударёнинг денгизга қуйилиши, ҳозирги Мўйноқ тумани ҳудудида очамайли ва қиёт уруғлари истиқомат қиладиган Қамиш бўғот овулида туғилган. Ажиниёзнинг отаси Қусибой, бобоси Болтабек, катта бобоси Оқжигитлар ўз замонасининг пешқадам кишилари бўлган. Онаси Назира биби ҳам сўзга уста ва чечан аёл эди. Ажиниёз аввал Хўжамурод эшон мадрасасида, онаси вафот этганидан кейин тоғаси Элмурод охун мадрасасида таҳсил олади. Илмга чанқоқ ўспирин талаба мадрасада ўқиш билан бир қаторда кутубхонадаги айрим китобларни кўчириш билан шуғулланади ва машҳур котиб сифатида элга танилади. У ўн олти ёшида Алишер Навоий девонидан китоб кўчиргани тарихда маълум. Ажиниёз ўқишни Хивада давом эттиради. Бу қадим шаҳарда у туркий халқларнинг машҳур шоирларидан бири Маҳтумқули таълим олган Шерғози мадрасаси, сўнгра Қутлимурод иноқ мадрасасида ўқийди. Мадрасада диний илмлардан ташқари Алишер Навоий, Ҳофиз, Саъдий, Фузулий каби Шарқ мумтоз шоирларининг ижоди ҳам чуқур ўрганилган. Шу боис Ажиниёз сўз мулкининг салафлари мероси, бадиий маҳорат сабоқларидан кенг баҳраманд бўлган.